Քիմյական և ֆիզիկական երևույթներ

Երբ տեղի է ունենում ֆիզիկական երևույթ, փոփոխության կարող են ենթարկվել  նյութի ագրեգատային վիճակը, խտությունը, առարկայի չափսը կամ ձևը, սակայն նյութի բաղադրությունը և կառուցվածքը անփոփոխ են մնում: Նոր նյութեր չեն առաջանում  նյութը հալեցնելիս, եռացնելիս, մանրացնելիս, պնդանալիս, մագնիսանալիս և այլն:
 

Ֆիզիկական երևույթների  օրինակներ են՝

Ծծմբի, շաքարի, կերակրի աղի, ածխի մեծ  կտորների` փոշու վերածվելը, երկաթի խարտելը, ապակյա բաժակի, կուժի  կոտրվելը, պղնձե լարի, տետրի թղթի, կոճի թելի և այլնի  կտրելը, ջրի  եռալը, մոմի  և սառույցի հալվելը, ցողի գոլորշիանալը և այլն:  

Քիմիական երևույթներին`ռեակցիաներին մասնակցող սկզբնական նյութերը կորցնում են իրենց բնորոշ հատկությունները, իսկ ռեակցիայի հետևանքով առաջացած նոր նյութերն օժտված են իրենց բնորոշ հատկություններով:

Քիմիական ռեակցիաների հատկանիշներն են` գույնի և հոտի փոփոխություն, գազի, նստվածքի, ջրի և այլնի առաջացում, ջերմության կլանում կամ անջատում:

Ինչպես պատրաստել հարիսա

Սա հայկական խոհանոցի ավանդական ուտեստ է, որը հիմնականում պատրաստվում է ցուրտ սեզոնին: Որպես կանոն, հարիսան ճաշակելու համար ընկերներն ու հարազատները հավաքվում են մեծ սեղանի շուրջ, վայելում ընկերական ջերմ մթնոլորտը

  հավը (600գ) լվացրեք, դրեք կաթսաի հատակում: Լվացեք ձավարը և լցրեք կաթսաի մեջ: Ավելացրեք ջուր (4 բաժակ 200 մլ) և դրեք կրակին: Եռալուն պես, ավելացրեք աղ, իջեցրեք ջերմաստիճանը՝ հասցնելով նվազագույնի և եփեք 2.5-3 ժամ: 2.5 ժամ անց հանեք հավը, առանձնացրեք ոսկորներից և վերադարձրեք թավայի մեջ: Հարեք շիլան փայտե գդալով: Երբ շիլան լավ հարվի և դառնա մածուցիկ, անջատեք կրակը, փակեք կափարիչը և թողեք 10 րոպե: Մատուցեք մի կտոր կարագով:

Մայրենի

Հարցեր
Ե՞րբ է մխիթար Սեբաստացին ծնվել։
Ո՞րտեղ է սովորել Մ. Սեբաստացին։

Ես հանգիս քայլում էի, բայց ես Մ. Սեբաստացին տեսա։ Ես նրա մոտ եկա ու Մենք սկսեցինք խոսալ։
-Բարև ձեզ, Մ. Սեբաստցաի։
Նա զարմացավ։ Նա չգիտեր ոնց ես գիտեի նրա անունը։
– Դու ո՞նց գիտես իմ անունը։
– Ես սովորում եմ ինչոր գրոցում, որի անունը Մ. Սեբաստացի է։
– Կարա՞ս ասես քո դպրոցի մասին։
– Իհարկե կարամ։ Հատատ ամենալավ մասը, որ սա համակարկչային դպրոց է։
– Ուրիշ ի՞նչ կա։
– Մենք փորձում ենք աշխարը մագուր կլինի ու մենք ամեն ամիս հավագում ենք աղբ մեր դպրոցի տարածքում։ Դասատուները հետնել ահավոր բարի են։
– Շատ հետաքրքիր դպրոց դուք ունեք։ Ես ձեր դպրոցը հավանեցի։

160. Ընդգծված բառերն ի՞նչ հարցի ենպատասխանում և ի՞նչ են ցույց տալիս: Ի՞նչ անուն կտաս այդբառերին:

Ծանր(Ինչպիսի հարցի է պատասխանում) առարկա, կանաչ արտ, բարձրտանիք, գունավոր նկար, բարակժապավեն, նեղ ճանապարհ, պղտորգետ: